воскресенье, 23 октября 2016 г.

Притча на калмыцком языке. Тѳѳрсн кѳвүнә тускар

– Нег күн хойр кѳвүтә бәәҗ. Отхн кѳвүнь эцкдән ирәд: «Аав минь! Ѳнчин авнав, хүвм нанд ѳгхнтн?» – гинә. Тегәд эцкнь ѳнчән хуваһад, хойр кѳвүндән ѳгчкв.



Цѳѳкн ѳдрин дару отхн кѳвүн ѳнчән авад ик хол орн-нутгур йовв. Тендән тер аля җирһләр бәәһәд, цуг мѳңгән тоолвр угаһар эдләд чиләв. Зуг терүнә мѳңгнь чилснә хѳѳн тер һазрт ик харһнлт болв. Кѳвүн дегд икәр түрв. Тер нутгин нег күүнүр кѳдлмш сурхар ирнә. Тернь эврәннь һазрт һахас хәрүлх кѳдлмш ѳгв. Кѳвүн һахад ѳгсн хотас чигн идхәр седв. Зуг нег чигн күн терүнд нег чигн юм ѳгдго бәәҗ. Серл орад тер иигҗ келв: «Мини эцкин герт кедү зарцнр бәәнә, цуһар дала хотта, би болхла энд харһнад үкчәнәв. Хәрәд эцкдән келнәв: Аав минь! Би Теңгрин болн тана ѳмн ик килнц һарһв. Тана кѳвүн гиҗ нерәдгдх нанд зѳв уга, зуг намаг ода эврәннь зарц гиҗ тоолтн». Цааранднь тер босад, эврәннь эцк талан йовв. Эцкнь терүг ик холас таняд, кѳвүндән санань зовад, гертәсн гүүҗ һарад, кѳвүһән күзүдәд теврҗ үмсв. Кѳвүн: «Аав минь! Би Теңгрин болн тана ѳмн ик килнц һарһв. Тана кѳвүн гиҗ нерәдгдх нанд зѳв уга», – гив. Эцкнь болхла зарцнртан: «Шулуһар йовад, хамгин сәәхн хувц авч ирәд, мини кѳвүндм ѳмсктн, Һарин хурһнднь үнтә билцг зүүһәд, кѳлднь буршмгинь ѳгтн. Нег сән тарһн туһл авч ирәд алтн, хотан ууһад байр кехмн. Мини кѳвүм әмд уга билә, ода тер шинәс әмдрв! Геедрҗ одсн билә, болв ода олдв!» – гиҗ келв. Дәкәд тедн ик байр кецхәв. Ууһн кѳвүнь тер цагт кеер бәәҗ. Герүрн ѳѳрдҗ ирәд, әмтнә биилсн, шуугсн ду, байрин айс соңсв. Кѳвүн нег зарциг дуудад, гер дотр юн болҗахинь сурв. «Чини дүүчн хәрҗ ирв» гиҗ тер хәрү ѳгв. «Кѳвүнь эрүл-менд ирснд эцкчн тарһн гидг туһл алв» – гив. Ууһн кѳвүнь уурлад, герүрн орхар седсн уга. Тиигхлә эцкнь һаза һарад терүг: «Ор», гиҗ дуудв. Зуг кѳвүнь: «Цуг эн җилмүдин туршт би мухла кевтәһәр энд кѳдлдг биләв, тана келсәр оньдин бәәдг биләв. Та болхла, намаг үүрмүдләһән байрлтха гиҗ, мини тѳлә ямана ишк чигн алсн угат. Зуг эн кѳвүнтн аля күүкд улсла цуг тана мѳңг эдләд чиләһәд, хәрү гер талан ирхлә, та терүнә тѳлә тарһн туһл алвт!» гиҗ келв. «Кѳвүн минь, Чи нанла оньдин бәәнәч, нанд бәәсн юмн чини. Зуг ода бидн байрлх зѳвтәвидн, тер юңгад гихлә, чини дүүчн үкәд әмдрв, геедрәд олдв!» – гиҗ эцкнь келв.

Комментариев нет:

Отправить комментарий